Nog beter besturen

Jos Deslee ziet dat steeds meer bestuursleden en managers het belang erkennen van een efficiënt en kwalitatief hoogstaand bestuursorgaan. Om dat vorm te geven, moet het bedrijf zijn ambitie helder formuleren en de communicatielijnen binnen de gehele organisatie optimaliseren.

“Ik deel graag best practices vanuit mijn ervaring met de werking van bestuursorganen binnen organisaties. Tijdens deze sessies voer ik altijd een interactieve peiling uit over het belangrijkste beslissingsorgaan binnen hun onderneming. Het valt op dat de betrokkenen zich er heel bewust van zijn dat er nog heel wat ruimte is voor optimalisatie en verbetering. Een cruciaal element hierbij is de duidelijke communicatie over de strategische doelstellingen van het bedrijf. Ik ben er sterk van overtuigd, en mijn peilingen bevestigen dit, dat het bestuursorgaan de absolute eindverantwoordelijkheid draagt om de strategie duidelijker en concreter te maken. Een heldere en uitgedragen strategie tot diep in de organisatie zorgt voor een hogere betrokkenheid en heeft een gigantisch positief effect op het realiseren van de doelstellingen van de onderneming. Wat me positief verrast, is dat we keer op keer vaststellen dat het publiek zich daarvan bewust is. Dat is voor mij de start van de verandering”, zegt Jos Deslee.

Bevraging

Jos Deslee was tot 2016 co-CEO en mede-eigenaar van DesleeClama, een familiale producent van matrasstoffen. In dat jaar werd het bedrijf overgenomen door Bekaert Textiles, dat net zelf in een Duitse groep was terechtgekomen. Jos Deslee bleef nog tot 2018 actief als
chief strategic officer. Daarna wilde hij zijn kennis en ervaring ter beschikking stellen als onafhankelijk bestuurder in een aantal bestuursorganen. Uit deze ervaring ontwikkelde hij een passie voor het optimaliseren van de effectiviteit van de belangrijkste beslissingsorganen in bedrijven. Hieruit ontstond onder meer een team van ervaringsdeskundigen met een gezamenlijk doel. Zij bouwden samen de diagnosetool (www.belangrijkstebeslissingsorgaan.com). “Het is een vragenlijst die meteen inzicht geeft in hoe de deelnemers denken over de effectiviteit van het belangrijkste beslissingsorgaan. Het werkt het beste als je de lijst invult in groep met een realtime presentatie van de resultaten. Je kan de scan individueel invullen, maar de impact is veel groter wanneer het managementteam, of de bestuursleden of de medewerkers samen de oefening maken. Je capteert namelijk beter de visies en percepties op de werking van die beslissingsorganen. Want die kunnen erg verschillen. Uit de resultaten blijkt dat de leden van het bestuursorgaan bijvoorbeeld positiever staan ten opzichte van hun eigen werking dan de andere betrokkenen.”

Maak je ambitie duidelijk

In de persoonlijke contacten met eigenaars en bedrijfsleiders stel ik altijd een aantal basisvragen. Die draaien rond de mate waarin de ambities worden bereikt. Ik ben van mening dat het veel krachtiger is om open vragen stellen dan te zeggen wat beter kan. Ik vind het superbelangrijk dat bestuurders ervoor zorgen dat de ondernemers en managers niet afhankelijk worden van hun bestuurders, maar dat ze bestuurders hebben die hen challengen en uitdagen, zodat ze zelf kunnen groeien. Ik weet uit ervaring dat dit op lange termijn een veel positievere impact heeft op het bedrijf. Is dat niet de reden waarom we het doen?” “Opvallend is dat veel bedrijfsleiders, zowel van grote als kleine organisaties, weinig aandacht hebben voor dit soort vragen. Vaak is hun bedrijf succesvol gegroeid zonder een strak plan. Ik zie dit niet als een probleem, maar juist als een kans. Ik heb al vaak vastgesteld dat een ondernemer die de tijd neemt om na te denken over zijn ambities, daar veel voordeel uit kan halen. Al is het maar om te beslissen over wat hij of zij graag doet. Wat energie oplevert en wat net niet. Zo kan je kiezen om tijd te stoppen in dingen waar je zelf blij van wordt. Een externe blik kan hierbij van onschatbare waarde zijn”, aldus Jos Deslee. “Wanneer het bedrijf beslist om aan de slag te gaan met een bestuursorgaan, ligt er veelal een opportuniteit in het goed omschrijven van de doelstellingen. Dit kan snel waardevolle inzichten opleveren over de diagnose, zoals een gebrek aan ambitie, zwak leiderschap in het bestuursorgaan of het directiecomité, onenigheid tussen eigenaars of tussen eigenaars en het management, enzovoort. Sommige bedrijven zien wel in dat er ruimte is voor verbetering, maar zijn tegelijkertijd bang om te veranderen. ‘Het is goed zoals het nu is’ vormt vaak de belangrijkste hindernis. Ons doel is om hier verandering in te brengen door bewustzijn te creëren en inzichten te delen. Het geeft me enorm veel energie om deze ‘aha-momentjes’ te ervaren en bedrijven te zien groeien.”

Samenstelling van het bestuursorgaan

Een cruciaal aspect van de aanpak van Jos Deslee binnen bestuursorganen is zijn aandacht voor de samenstelling van het bestuursorgaan en de rol van de onafhankelijke bestuurders. “Het bestuursorgaan is een krachtig instrument om de strategie te realiseren. In elke onderneming is het cruciaal om de ambities en de strategie te blijven stroomlijnen. Dat kan eenvoudig starten en naderhand verder uitgediept worden. Specifiek in familiebedrijven kan dit uitmonden in een gedragen familiecharter.” “Daarnaast dient het bestuursorgaan zich te versterken met mensen die de strategie en de resultaten in vraag durven te stellen. Hiervoor heb je externe bestuurders nodig met een frisse en onafhankelijke blik”, zegt Jos Deslee. Op die manier trek je gespecialiseerde kennis binnen in je organisatie. “Neem iemand die complementair is aan het bedrijf. Als je wil gaan exporteren, neem dan iemand met veel ervaring in de landen waar je naartoe wil. In mijn ervaring is het heel goed mogelijk om, afhankelijk van de belangrijkste strategische uitdagingen die je hebt als bedrijf, topprofielen in huis te halen die een hefboom kunnen zijn voor het groeiverhaal. Ik ben van mening dat onze bestuursorganen wat dynamischer en meer afgestemd op de effectieve noden dienen te zijn.”

Kies buiten je eigen netwerk

Kies ook vooral mensen van buiten je eigen netwerk. “Een steeds weerkerende fout is dat ondernemers een vriend of kennis uitnodigen om te zetelen in het bestuursorgaan. Ik zie dit als een gemiste kans. Voor mij is de belangrijkste eigenschap van het bestuursorgaan net objectiviteit en openheid voor nieuwe visies en inzichten. Dan moet je ook opteren voor bestuurders die iets brengen wat je nog niet kent en waar geen verborgen verbinding of emotie aanwezig is. Een belangrijk nadeel van familie, vrienden of sympathisanten in het bestuursorgaan, is dat je daar moeilijk afscheid van kan nemen. Men krijgt het niet over zijn hart om kennissen te bedanken voor bewezen diensten en te vervangen door iemand met een frisse kijk, of een andere expertise, terwijl de organisatie daar alle belang bij heef'”.

Auteur: Peter Ooms

Geschreven door Etion.